Ruimtesondes en ruimtetelescopen sturen ons prachtige opnamen van de Maan, planeten en talloze nevels. Hoe worden deze opnamen echter gemaakt? Vooral in de beginjaren van de ruimtevaart was het maken en ontvangen van opnamen soms een hele uitdaging. Eelko Gielis kijkt terug naar ruim zestig jaar fotografie vanuit de ruimte.

Sterrenkundigen zijn het er over eens dat ons heelal ruim 13 miljard jaar geleden is ontstaan uit een oerknal. Maar hoe ontwikkelt het zich in de toekomst verder en komt er ooit een einde aan de levensloop van ons heelal? Vragen waarop Frank Vermeulen een antwoord probeert te geven.

De dagen worden al weer langer, maar aan het einde van de avond schitteren sterrenbeelden als Leeuw, Maagd, Ossenhoeder en de Grote Beer hoog aan de hemel. Sterrenbeelden met vele interessante objecten voor verrekijker of telescoop. Jaap van ’t Leven laat het publiek –  eventueel onder een heldere hemel – kennismaken met de voorjaarshemel.

Open sterrenhopen en bolhopen verschillen erg van elkaar. Hoe komt het dat er twee soorten sterrenhopen zijn? Hoe zijn ze ontstaan? Waarom bewegen ze in verschillende soorten banen? Waarom hebben de bolhopen veel minder zuurstof, koolstof enz. dan open sterhopen? Waarom zijn er ook losse sterren? Prof. Henny Lamers (Universiteit van Amsterdam) zal deze vragen behandelen en verklaren. Daarbij spelen misschien zelfs superzware sterren en zware zwarte gaten een rol. Maar er blijven genoeg raadsels over!

Voor de smartphone zijn talrijke interessante sterrenkundige apps beschikbaar. Apps die helpen om te zien wat er aan de hemel zichtbaar is, apps die op een interactieve wijze informatie geven over het zonnestelsel en apps die op een speelse wijze werken met augmented reality. Een deel van deze apps zijn erg leuk voor kinderen. Astrid Eeuwes toont enkele veelgebruikte voorbeelden. Deze presentatie is speciaal geschikt voor kinderen.

In april 1972 vond de missie van Apollo 16 plaats; de vijfde succesvolle landing op de Maan. Waarin onderscheidde deze landing zich van de voorgaande? Waren maanlandingen inmiddels al bijna routine geworden? Alex Scholten geeft een overzicht van de vlucht van Apollo 16.

Astrofotografie hoeft niet moeilijk te zijn. Astrid Eeuwes laat het publiek zien op welke manieren er al een mooie foto gemaakt kan worden van objecten aan de sterrenhemel en hoe dit bewerkstelligd kan worden zonder geavanceerde foto-apparatuur.

Elon Musk, de oprichter van SpaceX, heeft als droom om mensen naar Mars te laten reizen. Hiervoor heeft hij een uniek ruimtetoestel ontwikkeld: Starship. Wat maakt Starship zo bijzonder? Joris Robijn neemt het publiek mee in de meest actuele ontwikkelingen rond het Starship-project.

Al eeuwenlang wordt de sterrenhemel vastgelegd in sterrenatlassen. Van fraaie kunstwerken waarbij de mythische figuren van de sterrenbeelden overheersen tot praktische sterrenkaarten. Alex Scholten laat zien hoe de sterrenatlassen zich door de eeuwen heen hebben ontwikkeld.

Reeds bijna twintig jaar wordt het zwaartekrachtveld van onze aarde zeer nauwkeurig gemeten door satellieten, die zijn uitgerust met extreem nauwkeurige meetinstrumenten. Voorbeelden van deze instrumenten zijn GPS-ontvangers, versnellingsmeters en ook lasers om de onderlinge afstand te meten tussen achter elkaar aan vliegende satellieten. De veranderingen die we meten aan het zwaartekrachtveld geven veel informatie over het afsmelten van poolkappen en de waterhuishouding van de wereld. Dit betreft belangrijke informatie voor een beter begrip van ons klimaat, maar bijv. ook voor de landbouw en drinkwatervoorziening voor miljarden mensen. Presentatie door prof. Pieter Visser van de TU Delft.

Maak met Alex Scholten een reis naar de sterren. Een interactieve reis vanaf onze aarde, langs de planeten en sterren tot in verre sterrenstelsels. Ontdek de plek van onze aarde in het onmetelijke heelal! Deze presentatie is ook geschikt voor kinderen.

Wie naar het zuidelijk halfrond reist, heeft wel eens bij helder weer twee ‘wolken’ aan de heldere hemel zien staan. De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn feitelijk twee kleine sterrenstelsels die ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg, begeleiden. Een presentatie over deze stelsels en de boeiende verschijnselen die hierin zichtbaar zijn door Hendrik Beijeman.

Eelko Gielis is al enige jaren actief als astrofotograaf. Hiervoor beschikt hij over een eigen sterrenwacht in Teuge. Zijn ervaringen, tips en trucs deelt hij met het publiek in deze presentatie, die daarmee ook heel geschikt is voor (beginnende) amateur-sterrenkundigen.

In de periode rond de langste dag kunnen ’s nachts soms aan de noordelijke hemel vreemde zilverachtige wolken zichtbaar zijn. In juni 2019 waren spectaculaire verschijningen van deze wolken zichtbaar. Zullen er dit jaar ook weer veel van deze wolken verschijnen? Jaap van ’t Leven legt uit wat deze wolken zijn en hoe ze kunnen worden waargenomen en gefotografeerd.

De Nederlandse astronoom Marc Klein Wolt wilde voor zijn onderzoek een radiotelescoop aan de achterkant van de maan hebben. Maar waarom en vooral: hoe krijg je die daar? China bood hem een unieke kans om zijn droom waar te maken, maar dat bleek een avontuur op zich…

Op 25 december jl. werd na vele jaren vertraging eindelijk de James Webb Space Telescope (JWST) gelanceerd. Groot was de spanning in de eerste weken of de telescoop zich zonder storingen keurig zou uitvouwen en zijn positie op zo’n 1½ miljoen kilometer van de aarde zou bereiken. Dat is gelukkig allemaal succesvol verlopen en astronomen wachten nu op de eerste – vermoedelijk spectaculaire – resultaten. Jaap van ’t Leven geeft een update over de actuele status van de JWST en wat sterrenkundigen de komende jaren met deze telescoop hopen te ontdekken.

Speciale openstelling rond het thema ‘Zon’. In de zaal: een presentatie over de fascinerende wereld van de Zon, onze ster. Voor de jeugd: proefjes waarin licht en zon centraal staan. Bij helder weer kan met de speciale zonnetelescoop van de sterrenwacht ‘live’ naar de zon worden gekeken. De sterrenwacht is geopend van 14 tot 17 uur.

De multimedia-presentatie begint om 14.30 uur.

De Zonnekijkdag is geschikt voor kinderen.

Momenteel rijden er drie robotwagens over het oppervlak van de planeet Mars. Waarom sturen we robotwagens naar Mars en gaat de mens niet zelf op onderzoek uit? Alex Scholten geeft een overzicht van de actuele stand van zaken in het spannende onderzoek naar de vraag: ‘was er ooit leven op de planeet Mars?’.

Inmiddels zijn er meer dan 5.000 exoplaneten (planeten bij andere sterren) bekend en sterrenkundigen vermoeden dat dit slechts het topje van de ijsberg is. Zouden er planeten zijn waarop leven mogelijk is? Frank Vermeulen gaat op zoek naar het antwoord op de vraag of wij alleen zijn in het heelal.

Zittend in de tuin, of voor de tent, zal men omhoogkijkend op een heldere zomeravond zich misschien afvragen: welke ster is dat? Wat is er te zien aan de zomerhemel en hoe herkennen we sterrenbeelden en planeten? Met behulp van een aantal tips maakt Alex Scholten het publiek wegwijs aan de zomerhemel. Deze presentatie is ook geschikt voor kinderen.